Steeds wakker schrikken bij inslapen: oorzaak en oplossing
Wakker schrikken bij het in slaap vallen kan een verontrustende ervaring zijn. Dit fenomeen wordt ook wel een hypnagoge schok genoemd en gaat vaak gepaard met een plotselinge schok of een vallend gevoel. Het is in principe ongevaarlijk en kan geen kwaad, maar als het regelmatig voorkomt, kan het wel een teken zijn dat er iets aan de hand is. Hier lees je alles wat je moet weten over het steeds wakker schrikken bij inslapen, waar het vandaan komt en wat je eraan kan doen.
Wat is wakker schrikken bij het inslapen?
Wakker schrikken tijdens het inslapen is een gebeurtenis die voorkomt in de overgangsfase tussen wakker zijn en slapen. Dit staat bekend als de hypnagogische fase. Tijdens de hypnagogische fase ontspannen je spieren en hersenen, maar soms gebeurt dit niet helemaal synchroon.
Wat is een hypnagoge schok?
Een hypnagoge schok is een onvrijwillige spiersamentrekking die optreedt net voordat je volledig in slaap valt. Zo’n schok wordt ook wel eens een slaapstuip genoemd en kan aanvoelen als een letterlijke elektrische schok, een plotselinge sprong, of het gevoel dat je valt. Het gedeelte van je hersenen dat je spieren aanstuurt kan al slapen, terwijl het deel dat dingen waarneemt nog niet slaapt. Dit deel kan dan waarnemen dat je valt en al je spieren samentrekken om dit te voorkomen. Je schrikt er letterlijk wakker van.
Hoe vaak komt het voor?
Nagenoeg iedereen heeft wel eens een slaapstuip meegemaakt. Het is een normaal fysiologisch verschijnsel dat meestal onschuldig is, maar bij sommige mensen kan het vaker voorkomen en de slaap verstoren. Heb je echt last van regelmatige slaapstuipen en verstoort het je goede nachtrust? Dan kan het zijn dat er iets serieus aan ten grondslag ligt.
Mogelijke oorzaken van slaapstuipen
Er zijn verschillende factoren die kunnen bijdragen aan het optreden van slaapstuipen. Hoewel ze meestal geen reden tot zorg zijn, kunnen bepaalde oorzaken slaapstuipen uitlokken. Het is moeilijk om de exacte oorzaak van slaapstuipen te achterhalen, maar er zijn wel verschillende theorieën die de oorzaken hiervan in kaart brengen.
Stress en angst
Een oorzaak van regelmatige slaapstuipen kan zijn dat je nog stress of angst ervaart bij het slapen gaan. Stress en angst kunnen er namelijk voor zorgen dat je een hogere hersenactiviteit hebt tijdens het inslapen, wat kan leiden tot verstoringen in de overgang naar slaap. Dit kan de stuiptrekkingen opwekken.
Onregelmatige slaappatronen
Een andere theorie is dat een onregelmatig slaapschema of slaaptekort de kans op slaapstuipen verhoogt. Dit komt doordat je lichaam moeite heeft om in een rustige slaapmodus te komen. Je lichaam is dan namelijk niet gewend om op die tijd te gaan slapen.
Opwekkende middelen
Bepaalde middelen stimuleren je zenuwstelsel en activeren deze, waardoor je lichaam tijdens het inslapen meer ‘aan’ staat. Middelen zoals cafeïne en alcohol kunnen je zenuwstelsel en brein blijven prikkelen, waardoor er vaker schokken komen.
Fysieke uitputting
Jezelf fysiek inspannen is over het algemeen een goede , maar overmatige fysieke inspanning kan spiervermoeidheid veroorzaken, wat kan leiden tot een onvrijwillige reflex in je armen en benen.
Neurologische oorzaken
In zeldzame gevallen kunnen onderliggende neurologische aandoeningen bijdragen aan het optreden van slaapstuipen. Wanneer je merkt dat je regelmatig heftige schoppende of slaande bewegingen maakt met je armen of benen, kan het ook zijn dat je last hebt van een Periodic Limb Movement Disorder, ofwel een Periodieke Ledematenbewegingsstoornis (PLMD). Raadpleeg een arts als je ernstige of aanhoudende klachten hebt.
Wat kun je doen tegen een hypnagoge schok?
Als je regelmatig wakker schrikt tijdens het inslapen, zijn er verschillende stappen die je kunt nemen om dit te verminderen.
Ontspanningstechnieken toepassen
Probeer voor het slapen gaan goed je lichaam te ontspannen. Je kunt je hersenen ontspannen door verschillende technieken zoals, diepe ademhalingsoefeningen, meditatie of progressieve spierontspanning voordat je gaat slapen. Dit helpt om je lichaam en geest tot rust te brengen.
Een vast slaapritme ontwikkelen
Een vast slaapritme ontwikkelen is altijd een goed idee. Zo herkent je lichaam wanneer je gaat slapen en wanneer je wakker moet worden. Je hebt dan minder moeite met in slaap vallen en opstaan. Maar het helpt ook tegen stuiptrekkingen wanneer je gaat slapen. Kortom, het kan verschillende slaapproblemen oplossen.
Stimulerende middelen vermijden
Koffie voor het slapen is niet slim. Dat wist je misschien al, maar het helpt ook om slaapstuipen te voorkomen. Cafeïne en andere activerende middelen zetten je lichaam als het ware ‘aan’, wat kan zorgen voor stuiptrekkingen.
Een slaapvriendelijke omgeving creëren
Een fijne slaapkamer kan ook veel helpen om beter in slaap te vallen. Denk hierbij aan het interieur van je slaapkamer, zoals de kleuren in je slaapkamer, de temperatuur, hoe donker het is, maar ook het juiste bed. Vul onze slaapwijzer gratis in om advies te krijgen over de beste boxspring, kussens, matrassen of bedbodems voor jou.
Rustig in slaap vallen
Een goede nachtrust begint met rustig in slaap vallen. Anders kom je ook niet in een diepe slaap. Steeds wakker schrikken tijdens het inslapen kan vervelend zijn, maar met de juiste aanpak en bovenstaande theorieën kun je de kans hierop aanzienlijk verkleinen. Vermijd een oncomfortabele houding, stress, en stimulerende middelen en ga met een gerust gevoel naar bed. Zo kun je de kans op een slaapstuip verkleinen, maar nooit helemaal uitsluiten. Blijf je last hebben van een heftige reflex in je benen? Dan kun je ook contact opnemen met een arts. Een goede nacht begint met rust in je hoofd en lichaam. Neem dus vooral de tijd om te ontspannen.
